93 rocznica śmierci Wojciecha Antoniego Lipskiego

Opublikowano 18 października 2023, 09:16

16 października minęły 93 lata od śmierci Wojciecha Antoniego Lipskiego, który był pierwszym polskim starostą powiatu ostrowskiego po odzyskaniu niepodległości.

Urodził się 22 lipca 1860 roku w Lewkowie, w rodzinie ziemiańskiej. Jego rodzicami byli Józef i Antonina z Koczorowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Ostrowie, gdzie w roku 1879 zdał maturę. Studiował prawo i ekonomię w Krakowie, Wrocławiu i Lipsku. W latach 1880–1881 był członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego i sekretarzem Towarzystwa Górnośląskiego we Wrocławiu.

W roku 1884 przerwał pracę nad rozprawą doktorską i z powodu śmierci ojca wrócił do Lewkowa by objąć majątek. Prowadził szeroką działalność publiczną. Zasiadał w sejmiku i wydziale powiatowym w Ostrowie oraz w sejmiku poznańskim. Udzielał się w kółkach rolniczych. Był radcą i członkiem Wydziału Ziemstwa Kredytowego w Poznaniu oraz zastępcą członka Zarządu Izby Rolniczej Prowincji Poznańskiej.

W roku 1900 współtworzył Związek Ziemian Wielkopolskich, który miał chronić majątki polskie przed zakusami Komisji Kolonizacyjnej. W roku 1907 został członkiem pruskiej Izby Panów, w której sprzeciwiał się uchwaleniu ustawy o wywłaszczeniu. Odmówił przyjęcia z rąk zaborcy tytułu hrabiowskiego.

W czasie I wojny światowej zaangażował się w działalność polityczną. Pośredniczył w kontaktach między zaborem pruskim a Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. W połowie 1918 roku został członkiem tajnego Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Poznaniu. We wrześniu zorganizował Komitet Obywatelski w Ostrowie, stanowiący zalążek przyszłych władz polskich w mieście. Jako przewodniczący tego komitetu został desygnowany na przyszłego starostę ostrowskiego.

Po proklamowaniu Republiki Ostrowskiej w dniu 10 listopada 1918 roku pełnił w Ostrowie funkcje kontrolera landrata i członka Powiatowej Rady Ludowej. Był uczestnikiem obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu. 31 grudnia 1918 roku został starostą ostrowskim, jako pierwszy polski urzędnik tej rangi w Wielkopolsce. Jego dziełem było stworzenie polskiej administracji w powiecie.

20 stycznia 1920 roku ustąpił ze stanowiska ze względu na stan zdrowia. Odtąd zajmował się tylko rodzinnym majątkiem. Był prezesem honorowym Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Ostrowie. W roku 1928 podejmował w Lewkowie prezydenta RP Ignacego Mościckiego, który przyjechał do Ostrowa na wręczenie sztandaru 60 Pułkowi Piechoty.

Zmarł po długiej chorobie 16 października 1930 roku w Lewkowie. Tam został pochowany w rodzinnym grobowcu. Od roku 1890 był żonaty z Zofią. Małżeństwo to miało dwóch synów – Jana i Józefa.

Wojciech Lipski pozostawił po sobie wspomnienia z okresu powstania wielkopolskiego i początków niepodległości. Był odznaczony m.in. Orderem Polonia Restituta i Krzyżem Niepodległości. Uhonorowano go również odznakami powstańczymi.

Od roku 2012 Wojciech Lipski patronuje nagrodom przyznawanym przez starostę powiatu ostrowskiego.