Kolejne dofinansowanie z Ministerstwa Kultury – tym razem na książkę

Opublikowano 10 maja 2024, 12:26

Kolejne dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymał wniosek złożony przez nasze Muzeum. Pierwszy wniosek dotyczył zakupu „gadającego portretu” ambasadora Józefa Lipskiego do tworzonego w pałacu gabinetu ambasadora. Tym razem dofinansowanie otrzymało wydanie książki napisanej i wydanej w 1848 roku przez Wojciecha Lipskiego, a dotyczącej wydarzeń w Wielkim Księstwie Poznańskim w 1848r.

O żadnym z wcześniejszych wydarzeń nie napisano tak wiele jak o ostatnich zajściach w Wielkim Księstwie Poznańskim. Niestety już na początku niemiecka biurokratyczna reakcja posłużyła się z sukcesem najskuteczniejszą bronią, a mianowicie prasą, ażeby polską rację stanu uznano za przegraną i nieuczciwą z przyczyn obaw i lęków oraz niezgodności z istniejącym prawem. Po tym gdy w Prusach przez trzydzieści trzy lata zabijano nas, rabowano materialnie, nie będąc jednak w stanie pozbawić nas jednego z naszych głównych atutów, a mianowicie, sympatii cywilizowanych narodów, postanowiono w przeciągu tego roku nie tylko na wskutek zmowy urzędników oraz chuligańskiego egoizmu, zdradziecko użytymi bagnetami oraz szrapnelami przyprawić ostatecznie o fizyczną śmierć, lecz co jest sednem, w sposób zamierzony usiłowano zniszczyć pod każdym względem nasz honor (…) i niemniej poprzez broszury, jakieś dokumenty jako podstawę oraz źródło ich kłamstw tak, aby zamordowanym ofiarom nie należało się chociaż jedno westchnienie współczucia i żalu na ich grobach – napisał Wojciech Lipski ze wstępie do „Przyczynków do oceny wydarzeń w Wielkim Księstwie Poznańskim”.

100-stronica pozycja to niezwykle szczegółowe i rzadkie wspomnienia dotyczące walk, głównie w obecnym powiecie ostrowskim, rozgrywanych w 1848 roku. Opis stosunków polsko-pruskich, opis nastrojów i zachowań poszczególnych przedstawicieli rodzin ziemiańskich, pokazana jest także aktywizacja do działań społecznych.

To niezwykle cenne dzieło spisane w języku niemieckim przez jednego z koordynatorów działań w okresie Wiosny Ludów Wojciecha Lipskiego. Dotąd nie było tłumaczone na język polski w całości i nigdy nie było wydane.

Wojciech Lipski był deputowanym ze stanu rycerskiego na sejm prowincjonalny Wielkiego Księstwa Poznańskiego w 1841 i 1843 roku. Uczestniczył w powstaniu listopadowym, po przedostaniu się do Wielkiego Księstwa Poznańskiego został aresztowany za działalność polityczną. W 1848 roku był aktywny na polu działalności politycznej, społecznej. Był współzałożycielem towarzystw gospodarczych w Poznańskiem, a także głównym fundatorem Królewskiego Katolickiego Gimnazjum Męskiego w Ostrowie, w którym uczono po polsku.

Przetłumaczenia 100 stron broszury poświęconej wydarzeniom Wiosny Ludów 1848 w dawnym Poznańskiem podjęła się germanistka Iwona Grzesiek. Wydawnictwo opatrzy komentarzem historycznym dr Jarosław Biernaczyk, autor kilkunastu pozycji historycznych związanych w historią dawnego powiatu odolanowskiego i ostrowskiego m.in. Słownik biograficzny Żydów ostrowskich, nauczyciel historii.

– Pozwalam sobie przytoczyć te wydarzenia, których byłem naocznym świadkiem, w których osobiście uczestniczyłem lub które pozyskałem z podobnie brzmiących relacji wielu wiarygodnych świadków, a które to miały bardzo duże znaczenie. Z większością z tych osób zetknąłem się podczas moich ówczesnych działań, ponieważ i te osoby odgrywały swoje role i funkcje w ostatnich wydarzeniach. Przez godny uwagi zbieg okoliczności uczestniczyłem w wielu decydujących momentach. Wiele dokumentów, które służą do wyjaśnienia zajść, zostały mi już częściowo wówczas udostępnione i częściowo są już moją własnością – dodaje Wojciech Lipski.

Książka powinna się ukazać w drugiej połowie roku.

Prosta, stara okładka książki z napisem Beitrage zur Beurtheilung der Ereignisse ime Grossherzogthum Posen im Jahre 1848 von Albert Lipski